Smještena na jugoistočnim padinama planine Majevice na 239
metara nadmorske visine, Tuzla zauzima centralni dio sjeveroistočne Bosne sa
površinom od otprilike 15km2. Tuzla je ekonomsko, naučno, kulturno,
obrazovno, zdravstveno i turističko središte sjeveroistočne Bosne.
Tuzla je poznata kao “Grad
soli” a simbol grada je koza.
Naseljavanje na području Tuzle uvijek je bilo u bliskoj vezi
sa nalazištima i zalihama soli. Najstariji pisani dokument, koji potiče od
drevnih Grka, pokazuje da su oni bili upoznati sa postojanjem bogatih
zaliha soli na ovom području. Tuzla je dobila svoje ime mnogo kasnije. Današnje ime vodi porijeklo od turske riječi Tuz što znači sol. Prvi osmanlijski dokument koji
spominje eksploataciju tuzlanskih slanih izvora datira iz 1548. godine.
Sa dolaskom Osmanlija 1460.
godine,
proizvodnja soli se upeterostručila, te je grad počeo dobivati na važnosti.
Nakon velikih ekonomskih reformi iz 17-tog stoljeća, u gradu se počela
razvijati slobodna trgovina. Sa razvitkom novih zanata, Tuzla se razvila u
administrativno središte Zvorničkog sandžaka i postala važan komunikacijski,
vojni, trgovački i kulturni centar sjeveroistočne Bosne. Pred kraj Osmanlijske
vladavine Tuzla je imala približno oko 5000 stanovnika i bila je jedan od
najvećih gradova u Bosni i Hercegovini.
Tuzla je jedini grad u Evropi koji ima slana jezera i jedini
grad na svijetu čija se slana jezera, kupalište i plaža nalaze u centru grada.
Kada se, prije nekoliko miliona godina, Panonsko more povlačilo sa velikog
dijela evropskog tla, ispod Tuzle je ostavilo milione tona naslaga kamene soli
i slane vode. Zahvaljujući ovom prirodnom bogatstvu, a uz podršku domaćih
stručnjaka, slana voda je izvučena na površinu i 2003. godine pretvorena u
Panonsko jezero I, a 2008. godine izgrađeno je i Panonski jezero II. To su
jezera u kojima se nalazi mineralima bogata slana voda, koja se slanim bunarima
crpi ispod zemlje. Pored užitka u kupanju u vodi, ova voda ima i
ljekovita svojstva, pogotovo u liječenju steriliteta, reumatskih i disajnih
oboljenja. Salinitet vode odgovara
morskoj vodi i iznosi 30-40 gr./l. Unutar
kompleksa Panonskih jezera nalaze se Slani slapovi visine 18 metara, izuzetno pogodni za sunčanje i inhalacije
slanim parama.
Unutar Kompleksa Panonskih jezera, 2006.godine otvoren je Arheološki park- neolitsko sojeničko naselje i Geološki muzej. Neolitsko sojeničko naselje predstavlja rekonstrukciju načina života kakav je egzistirao na ovom području prije više od 7.000 godine, bazirano na otkrivenim predmetima iz perioda neolita, i čije je vrijeme nastanka potvrđeno od Arheološkog instituta u Beču upotrebom C4 metode. Ovaj, jedinstveni prostor ima višestruko značenje, ne samo za turističku ponudu Tuzle i regiona, nego i u pogledu valorizacije kulturno-historijskog naslijeđa.
Na Sonom trgu,u granit su uklesane riječi:“Tuzla je jedno od
najstarijih naselja u Evropi. Sedam hiljada godina od neolita do danas, ljudi
proizvode so i žive na ovom prostoru. Građani Tuzle obnoviše Soni trg
2004.godine,sa vjerom da je ljubav izvor nastanka i vječitog trajanja svijeta.“ Na Trgu se nalazi i replika neolitske posude za
isoljavanje, koja je sastavni dio fontane, ukrašene mozaikom iz Ravenne,
svjetske prijestonice mozaične umjetnosti. Na Sonom trgu se može pogledati i
muzejska postavka predmeta iz doba neolita i drugih historijskih razdoblja,
pronađenih na lokalitetima u i oko Tuzle. Ovo mjesto i danas predstavlja centar historijskog dijela grada, oko kojeg se
nižu desetine uskih, granitom popločanih uličica.
Trg Slobode je najveći trg u Bosni i Hercegovini, na čijem se
prostoru nalazi rekonstruisana zgrada Baroka iz austrougarskog perioda. Na Trgu
je otkriveno arheološko nalazište sa vrlo značajnim ostacima arheološkog
materijala. Prostor je uređen za druženje i različite manifestacije, a krasi ga
središnja fontana sa pratećim sadržajem.
